Użytkowanie wieczyste jest prawem podmiotowym, dotyczącym użytkowania gruntów. Ma długoletnią tradycję sięgającą czasów PRL i zostało wprowadzone 14 lipca 1961 roku ustawą o gospodarce terenami w miastach i osiedlach. Opierało się na zasadzie, iż grunta miejskie powinny być własnością miasta, a nie osób prywatnych. Obecnie użytkowanie wieczyste regulują zapisy Kodeksu Cywilnego – art. 232 – 243.
Czym jest użytkowanie wieczyste?
Użytkowaniem wieczystym nazywamy użytkowanie gruntów przez osoby fizyczne lub prawne, którym formalnym właścicielem jest Skarb Państwa. Użytkowanie wieczyste obejmuje okres 99 lat i w większości przypadków dotyczy gruntów, które ulokowane są w granicach administracyjnych miast. W uzasadnionych wypadkach okres użytkowania wieczystego może zostać skrócony, jednak musi być to okres nie krótszy niż 40 lat. Objęcie gruntu w użytkowanie wieczyste musi mieć zawsze formę aktu notarialnego wraz z wpisem do księgi wieczystej. Mimo wszystko, własność gruntu nie zmienia się. Co ciekawe, sam użytkownik gruntu ma prawa zbliżone do właściciela. Może sprzedać lub przekazać w dziedziczenie prawo do wieczystego użytkowania, a także ma prawo wnioskować o przedłużenie jego praw o kolejne 40 do 99 lat. Właściciel nieruchomości ma niewiele możliwości, by odmownie ustosunkować się do takiego wniosku. Umowa może zostać rozwiązana wówczas, kiedy osoba użytkująca grunt robi to niezgodnie z jego przeznaczeniem.
Ile wynoszą opłaty w związku z użytkowaniem wieczystym?
Użytkownik gruntu jest zobowiązany do pokrycia jednorazowej opłaty w wysokości 15 – 25% ceny nieruchomości w chwili, w której zawiera umowę o wieczyste użytkowanie. Każdego roku pokrywa również opłatę w wysokości 0,3 – 3% wartości gruntu, zgodnie z jego przeznaczeniem określonym w umowie. Stawkę 0,3% wartości od nieruchomości pokrywa się w przypadku użytkowania gruntu przeznaczonego pod obiekty sakralne, związane z obronnością lub działalnością charytatywną. 1% od wartości nieruchomości ponosi użytkownik, który wykorzystuje grunt w celach rolnych, mieszkaniowych lub przeznacza go pod działalność sportową. 2% od wartości pokrywa się w przypadku prowadzenia na gruncie działalności turystycznej, natomiast stawka 3% dotyczy gruntów pozostałych, których przeznaczenie jest inne od wymienionych. Opłaty za użytkowanie gruntu wnoszone są z góry za cały rok, a wpłata powinna nastąpić do dnia 31 marca. Jeżeli użytkownik sprzedaje prawo do wieczystego użytkowania, jest zobowiązany wnieść opłatę jedynie do dnia faktycznego obowiązywania jego umowy. Następnie opłatę ponosi już nabywca.
